تبریز- پایگاه خبری بامدادفردا- دومین نشست از سری نشست های پژوهشی مصادیق تاریخی آذربایجان پیشرو در انقلاب در ۱۵۰ سال اخیر به همت واحد آموزش و پژوهش حوزه هنری استان برگزار شد.
کریم میمنت نژاد در دومین نشست پژوهشی «مصادیق تاریخی آذربایجان پیشرو در انقلاب در ۱۵۰ سال اخیر» با موضوع «آذربایجان در مشروطه» با تاکید بر اینکه دوره قاجار با اهمیت ترین دوره تاریخ معاصر است، افزود: جریان های انجام شده در دوره مشروطه از اهمیت بالایی برخوردار هستند، به طوری که اگر دستاوردهای این دوران را بیشتر قدر می دانستیم، شاهد آینده بهتری برای کشور بودیم.
وی اظهار داشت: از جمله نقش آذربایجانی ها در دوره های مختلف نگارش رساله «یک کلمه» توسط میرزا مستشارالدوله تبریزی سیاستمدار تبریزی الااصل است که ۴۰ سال قبل از صدور فرمان مشروطه به ناصرالدین شاه قاجار، پادشاه وقت تقدیم شده بود.
پژوهشگر مسائل تاریخی گفت: در این رساله ۱۹ بند از قانون اساسی فرانسه با آیات قرآن منطبق شده که از آن جمله می توان به بحث مساوات در حقوق عامه، حرّیت شخصی اشاره کرد.
میمنت نژاد، ادامه داد: این کلمه از آن جهت دارای اهمیت است که در سال ۱۲۴۸ شمسی یعنی ۱۵۰ سال قبل تقریر شده و در نهایت این صحبت ها به قیمت جان این نویسنده تمام شده است.
وی با اشاره به راه اندازی مرکز غیبی تبریز به ابتکار علی مسیو و حاج رسول صدقیانی تاجر بزرگ تبریزی که در کنار ماموریت های عادی خود مشغول تربیت نیروی مجاهد بودند، یادآوری کرد: این مرکز چندین سال قبل از صدور فرمان مشروطه در تبریز و آغاز فاز سیاسی مشروطه، فاز اجتماعی آن آغاز شده بود و در نهایت در ۱۴ مرداد سال ۱۲۸۵ پس از وقوع رویدادهایی در زمان سلطنت مظفرالدین شاه، فرمان مشروطه بر پایه قانون اساسی بلژیک صادر شد.
پژوهشگر مسائل تاریخی با بیان اینکه مظفرالدین شاه چند ماه پس از صدور فرمان مشروطه فوت شد و محمدعلی شاه قاجار که فردی مستبد و بداخلاق بود، به سلطنت رسید، گفت: با توجه به روحیات محمد علی شاه از یک طرف و وجود عده ای تندرو که حاضر به اصلاحات گام به گام و تغییرات اجتماعی و سیاسی آهسته نبودند، در نهایت فرمان مشروطه لغو شد.
میمنت نژاد، با تاکید بر جایگاه سیاسی تبریز در دوره های مختلف تاریخی به عنوان دارالسلطنه ادامه داد: هر شهری برای خود هویتی دارد و هویت تبریز با دارالسلطنه بودن گره خورده است و در زمان سلطنت قاجار نیز این جایگاه به ولیعهد نشینی تبدیل شده بود و به همین دلیل بزرگان شهر از جمله ستارخان سعی در بازگرداندن وجهه شهر به عنوان دارالسلطنه به حالت قبل بودند، اما با لشگرکشی دولت روس این خواسته محقق نشد.
وی اظهار داشت: دولت روس همواره از جایگاه مهم تبریز و تعهدی که در قبال صیانت از نظام سیاسی ایران در شهر دارالسلطنه نشین داشته، همواره سعی در تضعیف جایگاه این شهر داشت به طوریکه بعد از ۱۱۱ سال از گذشت زمان هنوز حاضر به افشای اسناد محرمانه آن زمان نیست.
پژوهشگر مسائل تاریخی با اشاره به مجاهدکشی روسها در تبریز گفت: اولین ماه زمستان سال ۱۲۹۰ شمسی برای اهالی تبریز ماهی مصیبت‌بار بود به طوری که روسها به دنبال جنگی چند روزه تبریز را اشغال و دست به کشتار مشروطه‌خواهان و غارت شهر زدند.
میمنت نژاد، افزود: این جنایات که به دنبال انحلال مجلس دوم با اولتیماتوم روسها در دوران مشروطه اتفاق افتاد، در بازخوانی تاریخ معاصر ما کمتر دیده شده است.
وی یادآوری کرد: صبح عاشورای سال ۱۲۹۰ شمسی روسها هشت تن از مشروطه‌خواهان از جمله ثقه‌الاسلام و ۲ پسر جوان علی مسیو را به تبریز آوردند و در برابر چشمان مردم عزادار تبریز به دار کشیدند.
